Het veulen.
Bouwen aan een solide basis of de fundamenten voor de toekomst ondermijnen?
... vindt het veulen bij zijn moeder de nodige geborgenheid, steun en zekerheid bij het ervaren van nieuwe situaties en wanneer hij angstig is. |
Deze week de afsluitende blog betreffende het veulen. Heb jij een veulen, een jong paard of wordt je volgend jaar eigenaar van een veulen? Neem de voorgaande artikels dan zeker ook eens door
Tinkel is ondertussen één jaar geworden. De binding tussen haar en haar moeder is - niet anders dan voor andere jonge dieren - heel sterk. Tot op vandaag beschrijf ik haar nog steeds als een 'mama's kindje'. De tijd is echter aangebroken om Winne wat meer rust te gunnen. Een zogend veulen van een jaar oud is soms wel wat vermoeiend.
Het enige veulen dat ik ter wereld heb laten brengen was voorbestemd hier te blijven, in de groep te blijven waarin ze geboren was. Tinkel maakte van niet veel een probleem. Wandelingen waren haar eigen zowel op straat als hier thuis, even weg zijn van haar moeder. Ik verwachte weinig tot geen problemen in het proces Tinkel haar zuiggewoonte te onderbreken. Een enkel draadje dat de paddock in twee splitste volstond om Tinkel op een drietal weken deze gewoonte te doen onderbreken. Dit heeft op geen enkel moment voor stressvolle situaties gezorgd. Wanneer de scheiding weggehaald werd liep de groep opnieuw samen als voorheen. Ik kon me geen andere manier bedenken om dit te laten verlopen. Het was pas heel wat later dat ik leerde wat de nare gevolgen van het niet doordacht spenen kunnen inhouden.
Vorige week ben ik dieper ingegaan op het belang van de kudde - de binding dat het veulen en zijn moeder kennen - kortom de sociale relaties in het leven van het jonge paard. Het jonge paard heeft nood aan een kudde die samengesteld is uit paarden van verschillende leeftijdscategorieën. Het jonge paard moet leren zich te gedragen - moet af en toe op zijn plaats gezet worden door soortgenoten - leert welke plaats hij heeft in een sociale omgeving. Bijkomend vindt het veulen bij zijn moeder de nodige geborgenheid, steun en zekerheid bij het ervaren van nieuwe situaties en wanneer hij angstig is. Het veulen zoekt steun bij zijn moeder door het maken van fysiek contact en/of zuigen. Het veulen leert van zodra hij op de wereld gezet is wie hij is en wat hij hoort te doen. Dit is niet voor een korte periode, maar dit geldt voor de rest van zijn leven waarbij - tot minstens 10 maanden - zijn moeder een prominente rol speelt in de opvoeding. Deze vroegste ervaringen vormen de basis voor zijn latere leven. Wanneer we hier in de fout gaan kan dit nare gevolgen met zich meebrengen. Voor ons, maar in de eerste plaats voor het paard. |
Deze vroegste ervaringen vormen de basis voor zijn latere leven. |
|
In hoofdzaak wordt er inbreuk gepleegd op de ontwikkeling van een evenwichtig sociaal gedrag. |
Heel wat paarden worden op relatief jonge leeftijd - voor dat ze zes maanden oud zijn - bij hun moeder weggehaald. Aangezien tijd zo kostbaar is - voor ons mensen - wordt er weinig of geen aandacht besteed aan de manier waarop we moeder en veulen van elkaar afzonderen. Van het ene moment op het andere wordt het meest kostbare uit het leven van het veulen weggerukt. De zekerheid, het vertrouwen, de rust maakt plaats voor onzekerheid, angst en zoveel onrust.
Geschonden op een cruciaal moment in zijn leven. Na de scheiding wordt het jonge dier meestal in afzondering gebracht of in een groep geplaatst met leeftijdsgenoten. Het ene al wat minder ideaal dan het andere. Beiden kunnen als gevolg hebben dat er problemen op korte termijn en op lange termijn tot ontwikkeling komen. Het veulen zal in eerste instantie nerveus en moeilijk te hanteren zijn. Vaak wordt dit gedrag door de mens als ontdeugend of niet gehoorzaam aanzien, of hebben we geen tijd en zin om hier op een gepaste manier mee om te gaan. Het veulen kan op dergelijke momenten zelfs heel gevaarlijk zijn. Het valt terug op een instinctief gedrag. Dit houdt in dat indien er niet voldaan kan worden aan het hoogstnoodzakelijke - zijn moeder - dat hij als het ware op zoek wil naar haar waarbij hij noch voor zichzelf noch voor een ander oog heeft. Op lange termijn is het mogelijk dat het veulen niet voldoende gesocialiseerd is en/of dat de basis gelegd wordt voor ongewenst gedrag zoals moeilijkheden in de omgang - moeilijkheden bij het aanvaarden van grenzen - moeilijkheden bij het aanleren of trainen van het paard. In hoofdzaak wordt er inbreuk gepleegd op de ontwikkeling van een evenwichtig sociaal gedrag. Niet enkel uitingen onder de vorm van gedragsproblemen gericht naar de mens, maar ook de ontwikkeling van stereotiep gedrag (stalondeugden) vinden hier vaak hun oorsprong. Ook al lijkt het veulen groot, het is en blijft nog lang een 'baby'. De tijd verstrijkt. Tinkel groeit op tot een aangenaam rustig paard dat op een rustige manier kan omgaan met verschillende situaties. Uren hebben we samen gewandeld. Aan de hand, met tuig en lange lijnen (zonder koets en met begeleider), nooit met Winne naast haar zijde, gewoon met ons twee. Deze voorbereidingen zorgden ervoor dat het zadelmak maken vlot verliep. Er was geen sprake van zadelmak maken, het was alsof Tinkel zadelmak geboren was!
Het belang om bewust te kiezen voor een veulen en te voldoen aan zijn natuurlijke behoeften voorkomt heel wat problemen voor zowel paard als mens. De tijd nemen die nodig is om het veulen de beste mogelijkheden mee te geven voor zijn latere volwassen leven.
Na het ruitermak maken zijn we aan het begin gekomen ons jong paard lichamelijk te ontwikkelen naar een gezond en sterk rijpaard. Op zich is de basis gelegd voor een goede samenwerking. Een samenwerking die bestaat uit communicatie tussen twee individuen waarbij het paard medezeggenschap heeft en bij tijden kan - mag - moet aangeven wanneer we zijn grenzen niet respecteren. Waarbij we zijn nieuwsgierigheid en het paard als wezen respecteren. ' Never knock the curiosity out of a young horse' |
