Niets is wat het lijkt
De gebruikte signalen worden niet begrepen |
Mijn ervaring leert dat wanneer het tussen paard en mens niet vlot, dit heel vaak zijn oorsprong kent in het niet begrijpen van elkaars taal. Het paard tracht duidelijk te maken dat het moeilijkheden ondervindt met bepaalde handelingen en/of situaties, maar de gebruikte signalen worden niet begrepen. Bovendien is het heel wat mensen eigen om de situatie of handeling vanuit menselijk standpunt te benaderen en te beredeneren.
"De mens is er zelfs vaak van overtuigd dat hij of zij echt al heel veel moeite heeft gedaan om het paard te begrijpen." Enerzijds zou je het grappig kunnen vinden. Anderzijds is het jammer dat wij ervan uitgaan dat het paard onze taal en redevoering zonder meer dient te begrijpen. Als het paard niet op 'de juiste manier’ reageert wordt er niet stil gestaan bij de manier van vraagstelling, maar gaan we heel vaak de intensiteit van onze vraag opvoeren. Stel je voor dat je een gesprek voert met een Japanner en jij spreekt geen Japans. Hoeveel van zijn vragen zal je op ‘de juiste manier’ kunnen beantwoorden? Hoe vlot zal het gesprek verlopen? Brengt het een oplossing indien de Japanner zijn vragen luider stelt aan jou, schreeuwt naar jou? Zolang de Japanner geen taal gebruikt die jij ook begrijpt zal je nooit in staat zijn om het juiste antwoord op zijn vragen te vinden.
CommunicatieGedrag is de manier waarop het paard met soortgenoten, maar ook met ons tracht te communiceren. Voor mij persoonlijk het meest fascinerende aspect in de omgang met ons paard.
De ontwikkeling van een communicatie die bestaat uit een wisselwerking waarin beiden een evenwaardige rol kennen. Wanneer je in staat bent een stabiele gezonde communicatie te ontwikkelen dan ben je in staat met je paard op een fijne aangename manier om te gaan waardoor jullie samen tot actie kunnen overgaan waar jullie beiden plezier in beleven.
Laten we dieper ingaan op gedrag en karakterHet gedrag van het paard is de manier waarop hij of zij uiting geeft aan verschillende factoren waarmee het in contact komt of geweest is. We kunnen het gedrag in verschillende gedragscategorieën plaatsen waarbij ieder signaal - van visueel waarneembaar tot vocaal waarneembaar - iets vertelt over wat er in het paard omgaat. Het gedrag wordt bepaald door de moeder - de omgang - mensen - leefomgeving - voeding - socialisatie - invloeden of indrukken - … .
Het karakter - de inborst - de eigenheid van het paard zal een invloed hebben op de manier waarop het deze externe factoren opneemt en hoe het deze verwerkt. Het karakter van het paard kan evenzeer in zekere mate beïnvloed worden door de mens. Welke bloedlijnen worden samengevoegd? Wat is eigen aan deze bloedlijnen? In welke mate versterken we bepaalde kenmerken en worden deze via overerving overgedragen op volgende generaties. Omwille van deze reden is het van groot belang dat we niet enkel oog hebben voor het exterieur van de ouders, maar evenzeer voor het temperament - hoe uitdagend zijn de ouders - wat verteld hun communicatie over hun zijn - … Ik vind het belangrijk dat we beiden in zekere mate afzonderlijk kunnen bekijken. Dat we inzien dat we verandering kunnen teweegbrengen in gedrag, maar niet in het karakter van het paard dat we nu in bezit hebben. Het karakter van het paard kunnen we niet zo zeer veranderen. We kunnen de impulsieve energie dat een karakter kan meebrengen enkel trachten te kanaliseren. Of de impuls - de drive trachten aan te wakkeren. Het leert ons wél welke aanpak voor een type paard het meest aangewezen is. Gedrag en karakter zijn echter in die mate met elkaar verbonden - hebben in die mate invloed op elkaar en vormen beiden het paard waar we graag leuke dingen mee willen gaan doen. |
Waardoor het paard als overlevingsmiddel een façade heeft opgetrokken. |
Op zoek naar het paard 'achter het paard' dat wij visueel waarnemenVoor sommige paarden is het beeld dat we visueel waarnemen waarheidsgetrouw, maar in veel (alle) gevallen is het paard in grote mate verwijderd van wie hij of zij ooit - bij oorsprong was. Het gedrag en de eigenheid van het paard kan in die mate blootgesteld zijn aan impulsen - van welke aard dan ook - waardoor het paard als ‘overlevingsmiddel’ een façade heeft opgetrokken waardoor het voor hem of haar enigszins mogelijk maakt met situaties om te gaan.
Deze paarden hebben geleerd zich af te sluiten waarbij het bepaalde zaken ondergaat zonder veel blijk van interactie. Of waarbij het paard het gevraagde uitvoert, maar dit wel met een algemeen negatieve houding. Wanneer we in contact komen met dergelijke paarden is het niet evident deze terug te brengen naar hun meer oorspronkelijk zijn. Voor sommige paarden vraagt het heel wat tijd om zich weer open te stellen. Wat hier een nefaste invloed op heeft, is dat het gedrag dat zij vertonen heel vaak niet op de meest optimale manier geïnterpreteerd wordt. Bijkomend ontbreekt het ons aan geduld en tijd om ruimte te creëren voor wat mogelijks tot ontplooiing kan komen. Hierdoor komt de relatie mens - paard in een neerwaartse spiraal terecht komt. Paarden hebben tijd nodig om te landen. Zichzelf te vinden of los te komen van gekende gevoelens en patronen. Wat ligt aan de basis van een negatieve evolutie in het gedrag van het paard?Verandering van gedrag is ten gevolge van verandering die optreden in één of meerdere van deze volgende punten: leefomgeving - kudde samenstelling - gezondheid - fysiek ongemak - voeding - omgang met het paard. Als we de redenen tot veranderingen in gedrag bekijken, kunnen we concluderen dat deze in hoofdzaak in handen zijn van de mens. De samenstelling van de kudde kan wijzigen door overlijden wat maakt dat we hier minder invloed op hebben.
Vanuit mijn persoonlijke ervaring kan ik stellen dat de hoofdreden van gedragsveranderingen meestal te wijten is aan onze manier van omgaan met het paard. Het gebrek aan consequente - vriendelijke - niet dwingende - maar wel duidelijke communicatie kan op verschillende manier tot uiting komen. Bij ieder type paard wakkert dit zijn natuurlijke zijn aan waarbij het aftoetst waar ieder afzonderlijk lid van ‘de kudde’ zijn positie heeft. Dit omwille van het niet beschikken over de kwaliteiten die erkenning en respect met zich meebrengen. Naargelang het karakter en de situatie kan het achterwege blijven van een goede communicatie het paard onduidelijkheid brengen wat onrust veroorzaakt. Wat naargelang het karakter van het paard op zijn beurt een grotere onzekerheid en/of een vorm van agressie meebrengt. Dit werkt gelukkig in twee richtingen! Wat wil zeggen dat we ten allen tijde uitingen van negatief gedrag kunnen keren. De kleine kudde waar we deel van uitmakenVan zodra je met twee bent, kan je dit in de ogen van het paard vertalen als een kudde. Wie van jullie twee in deze kleine kudde staat net dat kleine stapje hoger?
"Deze die het stapje hoger staat, is deze die bepaald op welke manier de samenwerking verloopt." Dit stapje hoger kan ook omschreven worden als de mate waarin je in staat bent om door te dringen tot je paard waarbij jij - in respect met het paard als individu - de richtlijnen uittekent waarbinnen het paard rust en comfort kan vinden én een gedrag vertoont dat de weerspiegeling is van een positieve samenwerking! Dit stapje hoger heeft op geen enkele manier te maken met agressie, noch met dominantie. Het stapje hoger duidt op de rust en kalmte die een individu kan creëren op cruciale momenten - de innerlijke kracht die aanwezig is in het gehele zijn van dat individu - we kunnen het ook geaard zijn noemen - zonder veel woorden overtuigend zijn waarbij er soms wel ogenschijnlijk spontaan ingegaan wordt op het gevraagde - deze die creatief kan zijn en oplossingen kan vinden - … Alle uitingen van onrust zijn een uiting van een emotie die energie vraagt. Laat dit heel onnatuurlijk zijn voor het paard. Als vluchtdier is het paard erbij gebaat zijn energie te sparen voor momenten dat het zijn of haar leven kan vrijwaren.
Dit in het achterhoofd houdende, brengt ons dit tot het niet natuurlijke gedrag van een paard om nutteloze energie te verspillen… Of… misschien is onze samenwerking wel in die mate nutteloos dat het paard de energie wel zinvol vindt om een samenwerking uit de weg te gaan. Bijkomend wordt het paard niet beter van de stress dat dit teweegbrengt bij zowel het paard als de mens. Het ene paard zal hier op een meer uitdagende manier mee omgaan dan het andere. Opnieuw heeft dit niet te maken met dominantie - agressie - niet willen. Ook een onzeker paard kan heel uitdagend zijn - net zoals paarden met een hoog energie niveau - paarden die op de verkeerde manier blootgesteld zijn aan prikkels of misschien zelfs niet blootgesteld zijn aan prikkels - … Dit brengt dat het belangrijk is dat je bij aankoop een goede inschatting dient te maken wat de eigenschappen van het paard betreft. Indien dit niet gebeurt, kan het zijn dat jullie beiden geen goede match zullen worden. Dat het paard dat je wil aankopen niet de meeste kansen tot een lange toekomst kan garanderen. Op welke manier is het aangenaam voor iedereen?Het kan enkel aangenaam zijn - blijven of worden indien wij als mens in staat zijn in te spelen op het gedrag van het paard. Of soms helemaal niet in te spelen op het gedrag van het paard!
Wil dit zeggen dat we continu op de tippen van onze tenen dienen te lopen? Neen. Het woord ‘moeten’ is niet meteen mijn meest favoriete woord, maar gezien we een samenwerking willen aangaan met een dier - een paard - ligt het niet in het paard zijn of haar verantwoordelijkheid om de eerste stappen te zetten naar het initiatief tot een aangename samenwerking. Vandaar dat ik ervan uitga dat wij soms wel eens iets 'moeten' doen:
Wanneer we in staat zijn hierin te evolueren dan kan het niet anders dat we groeien naar een meer coherent geheel. Is dit een vanzelfsprekende evolutie?Op zich zou het ons heel erg eigen moeten zijn wat zou resulteren in een spontaniteit dat zonder nadenken inspeelt op datgene wat we waarnemen. De realiteit bewijst vaak het tegendeel.
Indien het ons (nog) niet eigen is, zal het tijd - energie en een flinke dosis geduld vragen om het ons eigen te maken… Bij de aankoop van een paard zou dit de eerste vraag moeten zijn die we onszelf stellen: "Kunnen we dit opbrengen in onze huidige manier van leven? " Beslissingen worden genomen op momenten dat het ons vaak aan belangrijke informatie ontbreekt. Hierdoor kan het zijn dat er na afloop blijkt dat voorgaande beslissingen niet de meest optimale waren. Dat kan en dat mag! Ook wij evolueren in onze ontwikkeling. Huidige beslissingen brengen ervaringen mee waaruit we leren en toekomstige beslissingen op kunnen afstemmen. Mijn Bente was de meest impulsieve aankoop in mijn leven. Wie weet waarom ik juist dat paard wilde kopen? Er was echter geen weg naast! Was dit verstandig? Rationeel gezien niet, maar Bente heeft een grote invloed gekend op mijn leven. |