Wat betekent druk in de samenwerking met ons paard?
Kan het zijn dat we het niet hoeven te hebben over druk op zich, maar eerder over ons gevoel en onze intentie?
|
Sommige mensen verafschuwen het woord druk in de samenwerking met het paard. De reden waarom is mij niet altijd duidelijk. Ik kan me moeilijk voorstellen hoe we sommige paarden zullen aanzetten iets voor ons te doen als we geen druk mogen gebruiken. Misschien bekijk ik het vanuit het verkeerde standpunt… De enige reden waarom druk een negatieve betekenis heeft, is naar mijn gevoel omdat er een andere betekenis aan het woord druk gegeven wordt.
Welke betekenis – zowel mentaal als fysiek - geven wijzelf aan het woord druk? Associëren wij dwang en pijn met druk? Is het niet mogelijk dat wij met ons gevoel een bepaalde vorm van druk uitoefenen? Een blik kan - zonder maar aan druk te denken - heel wat energie en/of druk inhouden? Sommige mensen dragen een gevoel met zich mee dat reeds van ver als beklemmend en imponerend wordt aangevoeld door zowel paard als mens. Als we het niet zo hebben voor druk, hoe vertalen we dan het gevoel dat onze beenhulp - teugeldruk - zadel - zit - bit of touwhalster - hoofdstel of bitloze optoming uitoefent, en … jouw aanwezigheid op de rug van het paard … Eigenlijk vallen deze allen onder het begrip druk. Ook al laten we alles achterwege - geen zadel noch bit - dan nog zullen we iets moeten doen om iets te willen bereiken. Ons innerlijk gevoel – connectie kan misschien de oplossing bieden? Voor heel wat mensen en paarden zijn we dan reeds een heel eind gevorderd in de ontwikkeling. Het leiden aan de hand van ons innerlijk gevoel – de connectie is iets wat we beiden moeten aanleren, net zoals we moeten aanleren om op een correcte manier met druk om te gaan. Het samensmelten van twee zielen is zeker iets om naartoe te werken! Kan het zijn dat we het niet hoeven te hebben over druk op zich, maar eerder over ons gevoel en onze intentie? Het uitoefenen van druk zou nooit mogen betekenen dat we het paard pijn doen of hard aanpakken. Wanneer we het paard willen aanzetten tot een handeling zal de druk die we toepassen hem motiveren iets te doen. Het wegnemen van de druk leert hem dat hij het correcte antwoord heeft gevonden. De mate waarin het paard nageeft op de druk die wij toepassen toont aan in welke mate het paard ons respecteerd. We streven naar een responsief, licht, flexibel en soepel paard dat gevoelig is voor onze vraag. Als goede horseman zijn we er ons van bewust: |
|
We kunnen twee vormen van druk onderscheiden:
Het niet responsief zijn op druk kan zich uiten onder de vorm van verzet, niet nageven op het bit/touwhalster, teugel, zit en benen.
De samenwerking met het paard is een voortdurende wisselwerking van vraag en reactie. Heel vaak gaat het hier al een beetje verkeerd… In plaats van een vraag te stellen, gaan we vaak meteen over tot het aanzetten van het paard om iets te doen. We nodigen het paard niet uit – we begeleiden het paard niet – we hebben nog minder empathie als het paard niet meteen ingaat op datgene wat wij verlangen. Voegen we hier nog een vleugje dominantie/agressie aan toe dan is er geen samenwerking, maar enkel éénrichtingsverkeer. In dergelijke situaties wordt druk heel vaak heel zwaar en zonder gevoel toegepast. We zijn er ons meestal niet van bewust met welke intensiteit we kracht of druk toepassen en het gevoel of intentie dat we uitstralen. Willen we dat het paard iets voor ons doet, dan zullen wij een haalbare vraag moeten stellen aan het paard. Er wordt verwacht dat het paard hier op ingaat. Wanneer er geen reactie volgt op onze vraag zullen wij iets moeten toevoegen waardoor we het paard kunnen motiveren zodat hij ingaat op wat van hem verlangd wordt. Dit gebeurt naar mijn inziens door het toevoegen van druk. Enkel de beweging van je touw in je niet leidende hand heeft reeds een invloed. Wij hebben echter vaak te weinig notie van onze lichaamstaal en de mogelijke hulpen die ons ter beschikking staan. Ons gevoel is vaak zo klein – waarbij de eerste stappen ons geheel onbewust ontgaan - waardoor we het paard niet de mogelijkheid bieden op de kleinste vraag - die voort vloeit uit ons innerlijk gevoel - in te gaan. Willen wij het beste uit de relatie met ons paard halen, dan zijn wij als mens verplicht onszelf beter te leren kennen. We moeten in het leerproces van ons paard oog leren hebben voor onszelf. Het is een interactie, geen éénrichtingsverkeer waarbij respect en focus van beide kanten een must is. We bouwen aan een samenwerking waarbij het paard gehoord wordt en medezeggenschap heeft. Hiermee bedoel ik allerminst dat het paard niet hoeft te werken als hij ‘geen zin’ heeft. Dit houdt eerder in dat we oog moeten hebben voor de reactie van het paard. Dat we trachten te achterhalen waarom bepaald gedrag tot uiting komt. Is het paard verontrust, bang…? Is hij eerder dominant en wil hij liever zijn ding doen…? Misschien was onze vraag niet duidelijk genoeg…? Wat een basisuitganspunt is: iedere reactie van het paard heeft een reden! Hij bedenkt niet zomaar even een complot tegen ons, zijn reactie heeft een reden van bestaan. Aan de hand van ons aanvoelen moeten wij instaat zijn heel specifiek om te gaan met een bepaalde situatie. We moeten ons steeds de vraag stellen: hoe kunnen we ons paard hier op de meest vriendelijke manier doorhelpen? In alles wat we doen met paarden trachten we aan de hand van oefeningen in het hoofd van het paard te geraken - zijn innerlijke ziel te bereiken. Alles heeft een achterliggende reden waarbij wijzelf zo goed als mogelijk heel bewust trachten om te gaan met de situatie, onszelf en het paard. We zijn in staat het paard z'n ziel te bereiken als we het juiste gevoel en de juiste intentie kunnen koppelen aan onze handelingen. Het toevoegen van druk gebeurt op een verantwoordelijke - redelijke manier waarbij we steeds aandachtig zijn om deze van zodra het mogelijk is te laten wegvallen. Zomaar een oefening doen omwille van de oefening is niet zo zinvol. Weet waarom je iets doet en weet wat de achterliggende reden is. Zo ben je in staat datgene in te zetten wat jullie verder helpt in de juiste richting. Als mens - eigenaar - ruiter zijn we steeds in staat ons paard ongemak, een onaangenaam gevoel te bezorgen. Druk staat niet synoniem voor ongemak. Indien druk verkeerd wordt toegepast dan kan dit resulteren in ongemak. Echter een gevoel, intentie kan voor minstens zo veel ongemak zorgen bij het paard. De basis van een goede relatie is gebaseerd op een aantal fundamentele begrippen. Druk dat ongemak bezorgt hoort niet in dit rijtje. |